Milada Horáková była prawniczką, politykiem, która została skazana na podstawie sfabrykowanych zarzutów o spisek i zdradę stanu i została zamordowana przez komunistów w komunistycznej Czechosłowacji 27 czerwca 1950 roku przez powieszenie w wieku 48 lat. Jej szczątków nigdy nie znaleziono.
Wiele wybitnych postaci na Zachodzie, w tym Albert Einstein, Winston Churchill i była pierwsza dama USA Eleanor Roosevelt, złożyło petycje o jej życie.
Przed egzekucją pisała listy do męża Bohuslava Horáka i ich córki Jany, ale udało im się je przeczytać 40 lat później. Jej córka miała 16 lat w momencie egzekucji matki.
Milada Horáková napisała do córki: „Życie jest ciężkie, nikogo nie rozpieszcza… ale nie daj się pokonać. Zdecyduj się walczyć. Miej odwagę i jasne cele, a wygrasz życie.” Jej skazanie zostało unieważnione w 1968 roku. Została w pełni zrehabilitowana w latach 90. i pośmiertnie otrzymała Order Tomáša Garrigue Masaryka (I klasy) i Order Białego Podwójnego Krzyża (I klasy). 27 czerwca, dzień jej egzekucji, ogłoszono w Czechach „Dniem Pamięci Ofiar Reżimu Komunistycznego”.
Zaangażowanie polityczne
W 1929 wstąpiła do Czechosłowackiej Narodowej Partii Socjalnej, silnego przeciwnika niemieckiego narodowego socjalizmu, a podczas II wojny światowej była członkinią podziemnego ruchu oporu.
W 1945 roku Horáková dołączyła do kierownictwa odrodzonej Czechosłowackiej Partii Narodowosocjalistycznej. Została członkiem Tymczasowego Zgromadzenia Narodowego. W 1946 zdobyła mandat w elekcyjnym Zgromadzeniu Narodowym.
Jej działalność polityczna koncentrowała się, jak przed II wojną światową, na promowaniu roli kobiet w społeczeństwie i zachowaniu demokratycznych instytucji Czechosłowacji. Wkrótce po komunistycznym zamachu stanu w lutym 1948 r. zrezygnowała z pracy w parlamencie na znak protestu i postanowiła nie wyjeżdżać z Czechosłowacji na Zachód. Pozostała zaangażowana politycznie
27 września 1949 została aresztowana przez komunistów, którzy oskarżyli ją o kierowanie ugrupowaniem mającym na celu obalenie reżimu komunistycznego. Przed procesem Horáková i jej grupa zostali poddani wyczerpującemu przesłuchaniu przez StB, czechosłowacki organ bezpieczeństwa państwa. Została oskarżona o kierowanie spiskiem mającym na celu zdradę stanu i szpiegostwo na wniosek Stanów Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii, Francji i Jugosławii. Zarzucano jej także utrzymywanie kontaktów z czechosłowackimi postaciami politycznymi na emigracji na Zachodzie.
Jej proces i jej dwunastu kolegów rozpoczął się 31 maja 1950 r. jako proces pokazowy, podobny do tych, jakie miały miejsce podczas sowieckich wielkich czystek w latach 30. XX wieku. Procesem kierowali Sowieci, a komuniści zorganizowali publiczną kampanię domagającą się kary śmierci dla oskarżonych. Prokuratorami państwowymi byli dr Josef Urválek i Ludmila Brožová-Polednová.
Nagranie tego wydarzenia, odkryte w 2005 roku, pokazało odwagę Horákovej, mówiącej, że „nikt w tym kraju nie powinien być skazany na śmierć ani uwięziony za swoje przekonania”.
Milada Horáková została skazana na śmierć 8 czerwca 1950 r. wraz z trzema kolegami (Jan Buchal, Oldřich Pecl i Záviš Kalandra). Jej ostatnie wypowiedziane przez nią słowa brzmiały (w tłumaczeniu): „Przegrałem tę walkę, ale odchodzę z honorem. Kocham ten kraj, kocham ten naród, dążę do ich pomyślności. Odchodzę bez urazy do ciebie. Życzę ci, życzę ci…”
Ciało Horákovej zostało poddane kremacji w krematorium Strašnice, ale jej prochy nie zostały zwrócone rodzinie. Ich miejsce pobytu jest nieznane.
Ludmila Brožová-Polednová, z prokuratury w procesie Horákovej, została skazana na 6 lat więzienia za pomoc w zabójstwie sądowym Milady Horákovej w dniu 11 września 2008 roku. Miała wtedy 86 lat. Brožová-Polednová została zwolniona z aresztu w grudniu 2010 r. ze względu na wiek i stan zdrowia. Zmarła 15 stycznia 2015 r.
Źródła:
Wikipedia, https://www.washingtontimes.com/news/2006/nov/15/20061115-103629-9821r/
Kaplan, Karel and Paleček, Pavel. Komunistický režim a politické procesy v Československu. Brno, 2001. p. 6
Zdjęcie: Wikipedia Commons, public domain https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Vazebn%C3%AD_fotografie_Milady_Hor%C3%A1kov%C3%A9.jpg
