Europa Środkowo-Wschodnia

Ksiądz Jerzy Popiełuszko: Męczennik Solidarności i Symbol Oporu Przeciw Komunistycznej Tyranii

Beata Brugegman-Sekowska

19 października 1984 roku, ksiądz Jerzy Popiełuszko, kapelan warszawskiej „Solidarności” i obrońca praw człowieka w PRL, został brutalnie zamordowany przez funkcjonariuszy Służby Bezpieczeństwa. Jego śmierć wstrząsnęła Polską i stała się symbolem represji stosowanych przez reżim komunistyczny wobec Kościoła i opozycji. Dokładnie 40 lat po tych tragicznych wydarzeniach, jego dziedzictwo jako męczennika i bojownika o wolność jest nadal żywe.

Kapelan Solidarności i Głos Prawdy

Ksiądz Jerzy Popiełuszko urodził się 14 września 1947 roku w Okopach, małej wiosce na Podlasiu. Po ukończeniu seminarium w Warszawie został wyświęcony na kapłana w 1972 roku. Jego droga duchowa była nierozerwalnie związana z opozycją wobec reżimu komunistycznego. Od sierpnia 1980 roku związał się z ruchem „Solidarności”, stając się jednym z jego najbardziej rozpoznawalnych kapelanów.

Podczas strajków w warszawskiej Hucie, ksiądz Popiełuszko odprawiał msze święte dla robotników i zapewniał im duchowe wsparcie. Jego działania nie ograniczały się jednak wyłącznie do religijnych posług. W czasie stanu wojennego, wprowadzonego 13 grudnia 1981 roku, ksiądz Jerzy organizował pomoc dla osób prześladowanych przez władze, rozdzielał dary zagraniczne, uczestniczył w procesach opozycjonistów oraz odprawiał słynne „Msze za Ojczyznę”, które odbywały się w kościele św. Stanisława Kostki na warszawskim Żoliborzu.

Te msze gromadziły tysiące ludzi, nie tylko z Warszawy, ale z całej Polski. W swoich kazaniach ksiądz Jerzy odwoływał się do nauk Ewangelii, papieża Jana Pawła II oraz prymasa Stefana Wyszyńskiego. Jego przesłanie, zawarte w słowach: „Nie daj się zwyciężyć złu, ale zło dobrem zwyciężaj”, stało się symbolem pokojowego oporu wobec represyjnej władzy komunistycznej.

Prześladowania i Prowokacje

Działalność księdza Popiełuszki była solą w oku władz PRL. Władze oskarżały go o wykorzystywanie ambony do głoszenia treści politycznych. Wielokrotnie był wzywany na przesłuchania, a jego mieszkanie poddawano rewizjom. Najsłynniejsza prowokacja miała miejsce 12 grudnia 1983 roku, kiedy Służba Bezpieczeństwa podrzuciła do jego mieszkania materiały wybuchowe i broń, próbując w ten sposób oskarżyć go o prowadzenie działalności terrorystycznej.

Mimo licznych prób zastraszenia, ksiądz Popiełuszko kontynuował swoją działalność duszpasterską, zyskując coraz większe poparcie społeczne. Władze PRL postrzegały jego wpływ jako zagrożenie dla reżimu. W rezultacie stał się celem działań operacyjnych Służby Bezpieczeństwa, które ostatecznie doprowadziły do jego śmierci.

Ostatnie Dni i Brutalne Zabójstwo

19 października 1984 roku, ksiądz Jerzy Popiełuszko wracał do Warszawy po odprawieniu mszy świętej dla robotników w Bydgoszczy. W drodze powrotnej, niedaleko miejscowości Górsk, został uprowadzony przez funkcjonariuszy SB przebranych za milicjantów. Jego kierowca, Waldemar Chrostowski, zdołał uciec, skacząc z jadącego samochodu. Ksiądz Popiełuszko został bestialsko pobity i wrzucony do bagażnika.

Zeznania jego porywaczy, Grzegorza Piotrowskiego, Leszka Pękali i Waldemara Chmielewskiego, ujawniły, że ksiądz był wielokrotnie torturowany. Mordercy związali go w taki sposób, że każda próba wyprostowania nóg prowadziła do duszenia. Ostatecznie, po brutalnych torturach, został wrzucony do Wisły z tamy we Włocławku. Jego ciało wyłowiono 30 października 1984 roku. Było obciążone workiem wypełnionym kamieniami, a ręce skrępowano tak, aby jakiekolwiek próby poruszania nimi powodowały duszenie.

Pogrzeb i Proces

Pogrzeb księdza Jerzego Popiełuszki, który odbył się 3 listopada 1984 roku, zgromadził setki tysięcy ludzi, przekształcając się w ogromną manifestację sprzeciwu wobec komunistycznej władzy. W pogrzebie uczestniczyli liderzy „Solidarności”, w tym Lech Wałęsa.

W tzw. procesie toruńskim, który rozpoczął się 27 grudnia 1984 roku, trzej funkcjonariusze MSW: Grzegorz Piotrowski, Leszek Pękala i Waldemar Chmielewski, zostali skazani na kary więzienia za porwanie, torturowanie i zabójstwo księdza Popiełuszki. Ich przełożony, płk Adam Pietruszka, odpowiedzialny za zlecenie zbrodni, również został skazany. Grzegorz Piotrowski otrzymał karę 25 lat pozbawienia wolności, a pozostali oskarżeni kary od 14 do 15 lat. Mimo tego, kary te były wielokrotnie zmniejszane w wyniku amnestii. W wyniku łagodzenia kar i amnestii Piotrowski ostatecznie wyszedł na wolność 16 sierpnia 2001 roku, po odbyciu zaledwie 15 lat. Do tej pory nie wiadomo, kto i kiedy podjął decyzję o zabiciu księdza ani na jakim szczeblu zapadła decyzja.

Dziedzictwo i Beatyfikacja

Ksiądz Jerzy Popiełuszko stał się symbolem oporu wobec tyranii i walki o wolność. Jego niezłomna postawa, odwaga i oddanie dla prawdy sprawiły, że jego postać zyskała status bohatera narodowego. W 2010 roku został beatyfikowany przez Kościół katolicki jako męczennik za wiarę.

Jego grób, znajdujący się przy kościele św. Stanisława Kostki w Warszawie, stał się miejscem pielgrzymek, odwiedzanym przez setki tysięcy wiernych. Przesłanie księdza Jerzego, oparte na miłości, przebaczeniu i zwyciężaniu zła dobrem, pozostaje inspiracją dla wielu ludzi, zarówno w Polsce, jak i na całym świecie.

40 lat po jego śmierci, ksiądz Jerzy Popiełuszko nadal jest symbolem wolności, praw człowieka i oporu wobec niesprawiedliwości.